Irish Essay HL - old and new in Ireland

This is another saple Irish essay that i wrote and got an A on, the title is "An sean is an Nua in Éirinn" which is the old and the new in Ireland.

An Sean is an Nua in Éirinn

Is mór idir inniu ague inné agus gan aon amhras is tír an-difriúil í Éire anois ná a bhí anseo, céad, nó fiú caoga, bliain ó shin! Tá go leor athruithe móra déanta i ngach gné den saol.

Tá stíl maireachtála, agus caighdeán maireachtála, an-difriúil againn ná a bhí ag na hÉireannaigh san am atá thart. Fadó, bhí tromlach na ndaoine ina gcónaí faoin tuath. Feirmeoirí ab ea iad don chuid is mó. Ba shaol simplí, ciúin a bhí acu. Bhí a lán sráidbhailte beaga ar fud na tíre agus bhí aithne ag gach duine ar a gcomharsan agus chabhraigh siad lena chéile. Sa lá atá inniu ann tá an saol thar a bheith difriúil. Anois, tá tromlach na ndaoine ina gcónaí i mbailte ague cathracha na tíre. Tá meath déanta le feirmeoireacht agus tá comhlachtaí móra ann anois. Tá daoine gafa le hábhárachas agus le hairgead agus tá saol gnóthach neamphearsanta acu anois.

In Éirinn fadó, bhí an clann an-tábhachtach. Tá sé fós  tábhachtach na laethanta seo ach bíonn teaghlaigh ag briseadh suas agus pósta ag scaradh. Bíonn páistí tabharta agus daoine ina gcónaí le chéile gan a bheith pósta. Is gnáth rudaí iad na laethanta seo ach cúpla bliain ó shin, rudaí náireach uafásach ab ea iad. Tá athrú déanta ag meon an tsochaí agus anois níl daoine chomh cúngaigeantach is a bhí siad.

Ba tír an tradisúnta í Éire lena nósanna féin. Bhí teanga na ghaeilge, damsha gaelach agus ceol tradiúnta tábhachtach agus go forleathan sa tír. Sa lá atá inniu ann is tír ilchúltúra í Éire. I rith an Tíogar Cheiltigh tháinig a lán daoine anseo ó thíortha eile ag lorg postanna agus caighdéan  maireachtála níos fearr. Anois dá shúilfeá timpeall cathracha na hÉireann, chloisfeá go leor teangacha éagsúla. Tháinig a lán daoine ar imirce go dtí Éire agus thóg siad a gcultúra féin leo. Anuas ar sin, tá meath déanta ag teanga na nGaeilge agus anois ní labhraíonn ach mionlach na ndaoine í.

Ceann de na hathruithe is mó atá déanta ná tionchar na heaglaise. In Éirinn fadó, bhí a lán cumhacht ag an Eaglais Caitliceach. Chuaigh cuid mhór de dhaoine go hAifreann gach seachtain agua ba dhuine an tábhachach é an tsagart sa sochaí. Tháinig íslú mór ar an tionchar sin i rith na blianta agus níl an tionchar céanna ag an eaglais anois. Ní théann an méad céanna daoine go hAifreann. Bíonn siad ró-ghnóthach agus níl an suim céanna acu san Aifreann. Tá níos mó reiligiúin eile sa tír seo na laethanta seo ach oiread.

Tá athrú mór déanta le hoideachas freisin. San am ata thart, chuaigh daoine go bunscoil ach ní dheachaigh gach duine go meanscoil agus níor fhreastal ach mionlach na ndaoine éirimúla saibhre ar choláiste tríú leibhéal. Na laethanta seo, tá níos mó tabhacht ag baint leis an oideachas agus téann beagnach gach duine go meanscoil agus tromlach na ndaoine óga go tríú leibhéal.

Ta córas sláinte níos fearr againn anois ná riamh freisin. Tá dochtúirí agus áiseanna níos fearr againn agus is féidir le dochuiúirí níos mó galair a leigheas anois. Ach ar an lámh eile, tá daoine níos míshlántúla anois freisin. Bíonn an iomarca daoine ag suí an lá ar fad ag féachaint ar an teilifís nó ar an ríomhaire. Itheann siad go leor bia míshlántúla agus téann siad go bialainn gairm gásta go minic. Mar sin tá méad na ngailir croí, diaibéites agus galair eile ag dul in olcas. Fadó, bhí níos mó daoine ag obair taobh amuigh san aer gach lá agus fuair siad níos mó cleachtadh coirp. Ní raibh siad ag ithe bia chaoithiúlacht agus bia gairm gásta. D'fhás siad a nglásaraí féin agus bhí bia nádurta, úr acu.

An athrú is soléire ná an dul chun cinn sa teicneolaíocht. D'athraíodh ár saol de bharr an teicneolaíocht nua atá le fáil na laethanta seo. Sampla amháin den athrú seo ná i gcursaí cumersáide. Fadó, scríobh daoine litreacha chun caint le daoine eile, agus anois tá fón poca ag beagnach gach duine agus seoltar ríomhphoist de bharr an t-idirlín, agus anois tá ré na litreacha scríofa marbh. Tá níos mó ná teilifís amháin i mbeagnach gach teach na laethanta seo agus is féidir le tromlach na ndaoine dul ar líne.

I mo thuairim, is tír an difriúil í Éire anois ná san am atá thart ar mhórán chúiseanna. Tá go leor athruithe déanta mar a luaigh mé agus tá athruaithe eile freisin mar shampla an ardú i gcumhacht na meáin chumarsáide agus an méad coiriúlacht ag dul in olcas, bhí na Sasanaigh i gceannas agus bhí a lán troideanna ach anois is tír síocánta í Éire agus is ball í den Aontas Eorpach. Níl an tír seo an tír céanna is a bhí anseo fadó, an rud maith é sin nó an drochrud é? Bhuel, fágfaidh mé an cinneadh sin leat féin.